Recent heeft men ontdekt dat het medicijn modafinil de kennis bij gezonde mensen verbetert. Zou jij dat ook nemen om beter te kunnen presteren?

 

Als je een pil zou kunnen nemen die je beter maakt op jouw werk, en met slechts weinig of helemaal geen negatieve gevolgen, zou je het doen?

In een meta-analyse die recent gepubliceerd werd in “Europsychopharmacology”, kwamen onderzoekers van de Universiteit van Oxford en de Harvard Mecical School tot het besluit dat het medicijn modafinil, dat gewoonlijk gebruikt wordt bij slaapstoornissen, een cognitieve stimulator is. In essentie komt het hier op neer dat het normale mensen helpt om beter te denken.

Van alle cognitieve processen vonden de auteurs in de 24 studies die ze onder de loep hadden genomen, dat Modafinil het meest de besluitvorming en de planning verbeterde. Sommigen van de studies toonden ook groei in het flexibel denken, het combineren van informatie , of kopiëren met nieuwigheden, aan. Het medicijn scheen de creativiteit op geen enkele wijze te beïnvloeden.

“ Wat wel naar voren kwam, was dat hoe langer en ingewikkelder de opdracht was, hoe consequenter Modafinil cognitieve voordelen vertoonde,” zei Anna-Katharine Brem, een neuropsycholoog in Oxford en een van de auteurs van het paper, in een email.

 

Verrassend genoeg vonden de auteurs geen vermeldingen van veiligheidsproblemen in de gegevens, alhoewel ze wel waarschuwen dat de meeste studies gedaan werden onder toezicht en dat er enkel gekeken werd naar de effecten van een enkelvoudige dosis.

Modafinil is slechts één van een gans arsenaal medicijnen, waaronder Adderall, Rilatine en Concerta, die steeds meer “off-label” gebruikt worden door studenten en volwassenen die hun productiviteit willen verhogen. In 2008 namen juist geteld 1,5 % van de volwassenen in de leeftijd van 26 tot 34, ADHD medicatie, maar dat aantal is praktisch verdubbeld tot 2,8 % in 2013, naar FiveThirtyEight aangeeft. Alhoewel deze medicijnen ook echt medische situaties behandelen – ADHD in het geval van Adderall : narcolepsie in het geval van Modafinil – zijn er toch veel mensen die ze gebruiken zonder echt met die medische situaties geconfronteerd te worden.

Adderal en Modafinil zijn chemisch verschillend, maar hun effect op de perceptie zijn volgens sommige psychiaters gelijklopend. Adderall of amfetamines werken door het stimuleren van het niveau van de noradrenaline en de dopamine in de hersenen, twee chemische stoffen die verantwoordelijk zijn voor de concentratie en de alertheid.

De wetenschappers zijn echter minder zeker over hoe Modafinil werkt.  Een mogelijke weg zou zijn door het stimuleren van vrijgeven van histamine, die het gevoel van waakzaamheid met zich brengt.  ( Mensen die allergieën  doen, kennen histamine wel, want veel medicijnen voor allergieën zijn antihistaminen. Net zoals  Benadryl histamine tempert en je slaperig doet worden, gaat Modafinil het stimuleren en maakt het je klaar wakker).  Maar Modafinil werkt ook nog op andere neurotransmitters in de hersenen, en het resultaat is dat het de gebruikers de mogelijkheid geeft om ingewikkelde cognitieve taken efficiënt uit te voeren.

Deze medicijnen kunnen negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid, vooral bij hoge dosissen. Het aantal raadplegingen op de spoeddienst die men kan associëren met het niet-geneeskundig gebruik van stimulerende middelen onder jonge volwassenen verdrievoudigde tussen 2005 en 2011, volgens de Diensten van de Geestelijke Gezondheidszorg en Drugsmisbruik. Sommige onderzoeken hebben uitgewezen dat het langdurig gebruik van Modafinil, slaappatronen kunnen beïnvloeden. In zeldzame gevallen en bij hoge dosissen heeft men aangetoond dat stimulerende middelen zoals Adderall kunnen leiden tot psychosen.

Toch zijn er ook sommige psychiaters die zeggen dat de risico’s bij cognitieve stimuli overdreven worden. Miljoenen volwassenen gebruiken deze medicijnen. En niet allen hebben ADHD of slaapstoornissen. En toch vallen er ook geen investeringbankiers en bedrijfsjuristen dood achter hun bureau.

 

James McGough, een klinisch psychiater aan de UCLA ( Universiteit van Californië – Los Angeles) vertelde me dat” er heel weinig volwassenen een verschrikkelijk effect zullen ervaren van deze medicijnen.” “Ze zijn veilig”.  De neveneffecten zijn, zo zegt hij, niet erger dan als men een koffie teveel gedronken heeft – beverigheid en maagpijn. Volgens hem worden mensen die Adderall of Modafinil nemen in therapeutische dosissen niet verslaafd, in die zin dat stoppen met het gebruik geen pijnlijke gevolgen met zich brengt.

 

Adderall en Modafinil zijn bijna evenwaardig aan elkaar wat betreft hun capaciteit om het prestatievermogen te verbeteren en de neveneffecten, vertelde McGough me. Ruairidh Battleday, een van de auteurs van het Modafinil paper, zei dat de neveneffecten en mogelijkheid voor misbruik van amfetamines voor hem erger leken dan deze van Modafinil.

Het paper wijst naar een toekomstig debat over de ethiek van smart drugs. Op dit ogenblik hebben mensen nog een psychiatrische diagnose nodig om gelijk welke van deze pillen te kunnen laten voorschrijven. Maar als deze medicijnen uiteindelijk wel veilig bevonden worden, en als ze voor bijna iedereen werken, zou iedereen dan niet in staat moeten zijn om ze te krijgen?

En als Modafinil inderdaad meer verspreid wordt, waar eindigt dit dan? Zullen we dan al snel opgeslokt worden in een race naar meer productiviteit, terwijl we met de ene hand memo’s schrijven aan de lopende band en met de andere op Google zitten te tikken om het nieuwste te vernemen over de vooruitgang van smart drugs ?

 

Sommige sportorganisaties bannen nu reeds , voor wat het waard is, het gebruik van deze medicijnen als er geen diagnose van ADHD op tafel ligt, om dezelfde redenen waarmee ze steroïden en andere prestatiestimuli bannen. Zullen drug tests voor werknemers misschien spoedig de mensen screenen voor het gebruik van Modafinil ‘off-label’ ? Of zullen CEO’s integendeel de opkomst van extra alerte werknemers , die nooit slaap behoeven, verwelkomen? Dit zijn allemaal hypothetische vragen. In die ruimte tussen technologische stimuli zoals holografische computers en farmaceutische stimuli zoals Modafinil, komen reeds meer en meer producten op de markt die druk bezette gebruikers, die wel bij kas zijn, de mogelijkheden bieden om dit nog op te drijven. Of zoals Battleday zegt, “ ongetwijfeld zijn er meer middelen voor neuro stimulatie op komst.”

Er is nog weinig geweten over de risico’s op lange termijn van de farmaceutische noötropica. En bovendien , vallen cognitieve stimuli onder de bevoegdheid van de geneeskunde. Het FDA ( Ministerie) vindt het goedkeuren van medicijnen voor gezonde mensen, die superhelden willen worden, niet prioritair. Zo ook mogen geneesheren geen medicatie voorschrijven voor mensen die niet ziek zijn. “ Met onze huidige richtlijnen, betekent dat dus bedrog,” zegt McGough verder.